Hacettepe Hastanesi Kornea Göz Bankası Açıldı

Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Anabilim Dalında kurulmuş olan kornea bankası kurulmuş olup, Prof. Dr. Murat İrkeç, Doç. Dr. Sibel Kocabeyoğlu, eğitimlerini tamamlamış sertifikalı 3 kornea teknisyeni ve 1 laboratuar sorumlusu ile aktif olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bünyemizde kurulmuş olan kornea bankası ile uzun bekleme listelerinin daha hızlı azaltılması ve hastaların mağduriyetinin giderilmesinde ülkemize önemli katkı saylayacağı inancındayız. Hastaların kornea naklinden faydalanabilmesi için kornea birimimizde değerlendirildikten sonra nakil için uygun oldukları taktirde bankamız listesine alınarak ameliyatları yapılacaktır.

Kornea Nakli (Keratoplasti)
Kornea nakli, şeffaflığını yitirmiş ya da şekli bozulmuş kornea dokusunun çıkarılarak yerine ölüden alınan sağlıklı kornea dokusunun yerleştirilmesi işleminin gerçekleştirilmesidir. Halk arasında yerleşmiş olan ‘göz nakli’ ifadesi aslında kornea nakli dediğimiz sadece gözün ön kısmında saydam tabaka olarak tabir edilen kornea dokusunun naklidir.

Kornea Naklinin Amacı ve Gerektiği Durumlar
Gözün görme işlevini oluşturan, ön kısımdaki en önemli dokularından olan saydam kısma kornea adı verilmektedir. Kornea dokusu çeşitli nedenlerle (keratokonus, travma/yaralanma, geçirilmiş kornea enfeksiyonları, doğumsal bazı kornea hastalıkları, katarakt ameliyatı gibi göz ameliyatları sonrası) leke oluşumu ya da dokuda ödem (şişme) nedeniyle bulanıklaşabilir ve saydamlığını yitirerek görmede kalıcı olarak azlığa neden olabilmektedir. Kornea nakli bu durumlarda görmeyi arttırmak, lekeyi ortadan kaldırmak, eğer varsa ağrıyı azaltmak ya da göz bütünlüğünü korumak için yapılmaktadır.

Göz Bankasının Amacı ve İşleyişi
Ülkemizde hizmet vermekte olan 38 adet kornea bankası mevcut olup, günümüzde yasa ve yönetmelik gereği kornea bankalarının kornea dağıtımı olmadan hastaneler kendi bünyesinde bağımsız olarak kornea nakli yapamamaktadır. Kornea bankası olmayan hastaneler sağlık Bakanlığı tarafından uygun görülen bankalara bağlanmakta ve buradan kornea temin edebilmektedirler. Kornea bankaları kornea dokusunu ölüden almak, uygun ortamlarda saklamak, alınan dokunun nakile uygun olup olmadığını belirlemek ve doku nakli yapılacak merkezlere dağıtmak ile yükümlüdür. Bu amaçla özel eğitim almış 1 kornea bankası müdürü, en az 2 kornea teknisyeni, ve 1 laboratuar sorumlusu banka bünyesinde görev yapmaktadır.

Ölüden alınan ve özel besleyici solüsyonlarda saklanan korneaların hücre özellikleri ve nakil için yeterli olup olmadıkları göz bankalarındaki özel mikroskoplarla incelendikten sonra belirlenir.

Kornea Naklinin Faydalı Olmadığı Durumlar ve Dokunun Reddi
Görme korneaya bağlı olmayan nedenlerden dolayı azalmış veya kaybedilmiş ise kornea nakli yapılmaz yada yapılsa dahi hastalar ameliyattan fayda görmez. Bu durumların başında retina (gözün arka sinir tabakası) ve optik sinir (görme siniri) hastalıkları, ileri glokoma bağlı görme kaybı bulunması (göz tansiyonu hastalığı), göz tembelliği bulunması ve gözde küçülme ile sonuçlanmış ağır göz yaralanmaları gelmektedir. Diğer nakil işlemlerinde olduğu gibi kornea naklinde de red reaksiyonu riski vardır. Ancak, damarsız bir doku olması avantajına bağlı olarak, organ nakilleri arasında red reaksiyonu en düşük olan operasyon, kornea naklidir. Red olasılığını azaltmak amacıyla uzun süreli olarak hastalar damla ve gerekirse sistemik tedavi almaktadırlar.